Հայոց ցեղասպանության թիվ մեկ մեղավորը հրեական-սիոնիստական-երիտթուրքական կազմավորումն էր

ՍՓՅՈՒՌՔԱՀԱՅԱՍՏԱՆ
Հայաստանի անկախացումից ու Արցախի ազատագրումից անմիջապես հետո հայկական սփյուռքը Հայ դատի հետապնդման իր ոչ պաշտոնական առաքելությունն առանց հանդիսավոր արարողակարգի զիջեց հայրենաբնակ հայությանը:
Թվում էր` Խորհրդային Միության «երկաթե վարագույրը» պատռած հայրենիքն այսուհետ պատվով և պատասխանատվությամբ կկրի իր այդ նոր առաքելությունը:
Սակայն անկախացումից հետո ՀՀ-ում ենթադրվող հայահավաքը չկայացավ: Ընդհակառակը, տենդորեն բռնկվեց և դեռ այսօր էլ շարունակվում է հայաթափման գործընթացը:
Ինչո՞վ է բացատրվում ՀՀ-ի անպատասխանատու պահվածքը Հայ դատի նկատմամբ: ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո իշխանության վերնախավում հայտնված նախ` ՀՀՇ-ական, ապա նրան փոխարինած ուժերն արագորեն կոռումպացվեցին, զարգացան խնամիահովանավորչական կապերը, ու այսօր իշխանություններն արդեն անկարող են բնակչության զգալի մասի համար պահպանել գոնե խորհրդային ժամանակաշրջանի կենսամակարդակը: Անձնավորված քաղաքական կառույցների առկայությունը, կլանային համակարգերի ձևավորումն ու փոխադարձ անվստահության աճը պարբերաբար հանգեցնում են տնտեսական ճգնաժամերի, սոցիալական անապահովության խորացման: Հատկապես ցրտի ու խավարի տարիները, երբ ժողովրդի զգալի մասը կանգնած էր նաև սովի վտանգի առջև, նպաստեցին բնակչության շրջանում պարտվողական տրամադրությունների խորացմանն ու արտագաղթին:
Նորանկախ ՀՀ-ից արտագաղթը կայացավ աշխարհագրական գրեթե բոլոր ուղղություններով։ Առաջինը` Ռուսաստան (կամ ԱՊՀ այլ երկրներ), աշխատանք որոնելու համար, որն ուներ հանապազօրյա հացի նախ` ժամանակավոր, ապա մշտական խնդիր։ Երկրորդը` ԱՄՆ (կամ մայրցամաքի մյուս երկրներ), ավելի բարեկեցիկ կյանքով ապրելու համար։ Երրորդը` Եվրոպա, ինչը որոշ դեպքերում արտագաղթողի համար հնարավոր էր միայն մեծ զոհողությունների հաշվին, երբեմն էլ փախստականի կարգավիճակ ձեռք բերելու ծայրահեղ միջոցին դիմելով։ Եվ վերջապես չորրորդը` այլ երկրներ, վերոհիշյալ նպատակները որևէ կերպ իրականացնելու համար:
Անկախացած Հայաստանից արտագաղթողների մի մասը, փաստորեն, լուծում է զուտ գոյապահպանման, մյուսը` կենսամակարդակի բարձրացման խնդիրներ, հետևաբար և տարբեր են նրանց ազգային զգացողություններն ու ընկալումները նոր միջավայրերում: Նման պարագայում, երբ սփյուռքահայերի թվաքանակն ավելանում է հայրենաբնակ հայերի արտագաղթով, սփյուռքի առաջ ծառանում են հայապահպանման նոր խնդիրներ, ընդհուպ մինչև Հայ դատի հետապնդմանը նորից տեր կանգնելու խնդիրը:
Ակնհայտ է, որ սփյուռքում հայությունն ուծացման մշտական վտանգի տակ է, և դա հատկապես վերաբերում է նոր սերնդին: Տեղին է բերել հետևյալ օրինակը. երբ ԱՄՆ-ում ծագումով հայ երիտասարդին, որը ցանկանում էր օդաչու դառնալ, քննության ժամանակ հարցնում են, թե ինչպես կվարվեր, եթե կարգադրեին ռումբեր նետել Երևանի վրա, երիտասարդն առանց երկմտելու պատասխանում է, որ, իհարկե, կնետեր, չէ՞ որ ինքն ամերիկացի օդաչու է:
ՈՒծացման կարևորագույն կանխարգելիչները` սփյուռքում հայտնվածներին ազգային գաղափարախոսությամբ դաստիարակելն ու հայեցի կրթությամբ ապահովելը, միասնական հայրենիք ունենալու ձգտումը զգալի նահանջ են ապրել: (Մեր դասական պատկերացումներում, իներցիայով սփյուռքի մեջ Ռուսաստանը դեռևս չի ընդգրկվում, չնայած ճիշտ կլինի, եթե այսուհետև նկատի ունենանք և՛ Ռուսաստանը, և՛ ԱՊՀ մյուս երկրները):
Միանշանակ ուծացման է տանում ազգային խնդիրների հանդեպ անտարբերությունն ու անգիտությունը, որով էլ հիմնականում «զինված» են ՀՀ-ից հեռացող հայերը: Նրանք նույնպես տարագիրներ են, սակայն առանց բռնագաղթի և ցեղասպանության հետևանքով հայրենազրկված հայերի հայրենադարձության բաղձանքներն ունենալու: Չունենալով նաև Հայ դատը պաշտպանելու կողմնորոշում, նրանց աջակցությունը սփյուռքի ազգայնական ուժերին հիմնականում ձևական բնույթ ունի, հետևաբար, չի կարող արդյունավետ լինել: Արտասահմանյան որևէ երկրի տեղաբնակ հայի և ՀՀ-ից արտագաղթածի որակական հարաբերությունների կարգավորումը հնարավոր է միայն համակարգային միջամտության շնորհիվ, անհրաժեշտ է միասնական նպատակ և դրա շուրջ նրանց համախմբման կազմակերպում:
Ժամանակն է, որ սփյուռքը հանդես գա մեկ կառույցով, պատկերավոր ասած` ՍՓՅՈՒՌՔԱՀԱՅԱՍՏԱՆԻ կարգավիճակով: Այն պետք է ձևավորի իր Ազգային խորհուրդը (ժողովը) և պետությանը հարիր այլ ենթակառույցներ` սփյուռքահայության վրա իրական իշխանություն ունենալու համար:
ՍՓՅՈՒՌՔԱՀԱՅԱՍՏԱՆԻ և ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ համակարգված իշխանություններն արդեն կդառնան համայն հայության գերագույն իշխանություն: Այժմ կան այսպիսի ծրագրեր, նման ծրագրեր եղել են նաև անցյալում, սակայն ստեղծված կառույցները տապալվել են օտարի կողմից «հրահանգավորված» լինելու պատճառով և մատնվել անաշխատունակության: Նույն կերպ տապալման է դատապարտված արհեստածին ևս մի կառույց` հայերի համաշխարհային կոնգրեսը` հրեական լոբբիի խիստ հսկողության տակ գործող Արա Աբրահամյանի նախագահությամբ:
Մեր առաջարկած ՍՓՅՈՒՌՔԱՀԱՅԱՍՏԱՆ տարբերակում հարկ է, որ հետևողականորեն պահպանվի կարևորագույն մի նախապայման. կառույցը պետք է հրեազերծված լինի ոչ թե այդ օտար տարրի առկայությունը նվազագույնի հասցնելու աստիճան, այլ միանշանակ պետք է բացառել այդ կառույցում որևէ հրեայի ներկայությունը: Բնականաբար, դրանով շարքային հրեայի կամ հրեա ժողովրդի դեմ պայքար չի ծավալվում, և այս հոդվածում դրա կոչը չի հնչում, ինչպես կձգտեն ներկայացնել մեր հակառակորդները: ՈՒղղակի հիմնվելով անցյալի դառը փորձի վրա, կանխարգելիչ միջոցներ են կիրառվելու, որպեսզի մեր ազգային հարցերի լուծումներն իրագործվեն միմիայն մեր ուժերով:
Գուցեև ակամա, բայց հրեաներից սերված, հրեաների փեսաներ դարձած, հրեական միջավայրերում դաստիարակված ու ապրող հայերն այդ ծրագրով նախատեսված կառույցներում չպետք է ընդգրկվեն: Առանց բացառությունների: Մատչելի բացատրությունների մեջ կառանձնացնենք այն, որ Հայոց ցեղասպանության թիվ մեկ մեղավորը հրեական-սիոնիստական-երիտթուրքական կազմավորումն էր իր մասոնական վարպետների գլխավորությամբ, և նրանք իրենց կատարած հրեշավոր ոճրագործության համար դեռևս դատաստանի չեն ներկայացվել, իսկ հրեաներն էլ չեն պատրաստվում կամավորապես մեր ժողովրդի պատմության ողբերգական էջերում ունեցած իրենց դերակատարությունը գաղտնազերծել, որպեսզի պատասխանատվություն չկրեն Հայոց ցեղասպանությունը ծրագրելու և թուրք ու քուրդ դահիճների միջոցով այն հետևողականորեն իրականացնելու համար:
Սփյուռքում և հայրենիքում առկա հայրենասիրական կառույցների, կուսակցությունների և այլ խմբավորումների` մեկ նպատակի շուրջ համախմբվելու ներքին, բնական, օրինաչափ պահանջը կարող է առարկայանալ, եթե նախ հստակեցվի ազգային նպատակների հանդեպ նրանց վերաբերմունքը: Միտումներ կան Հայ դատը նույնացնելու միայն ցեղասպանության ճանաչման խնդրի հետ, մինչդեռ նույնիսկ Հայոց ցեղասպանության փաստը ճանաչած երկրները կարող են հակառակ դիրքորոշում ընդունել` հայկական հողային պահանջատիրության հարցն ասպարեզում հայտնվելու ժամանակ:
Ոչ միայն բնական, այլ նաև միջազգային իրավունքի և ոչ մի չափանիշ չի կարող խոչընդոտել, եթե մենք միասնական ուժերով պայքարենք բռնազավթված մեր հայրենիքը վերադարձնելու համար: Սովորության ուժով մենք հաճախ մեր դժբախտությունների պատճառները բացատրում ենք միայն մեծ տերությունների` մեզ համար անբարեհաճ քաղաքականությամբ, բայց ոչ մեր անկազմակերպվածությամբ: Եվ ցավով պետք է արձանագրել, որ Հայ դատը «թաղված» է հենց հայ քաղաքական ուժերի կողմից, և շատ դեպքերում սփյուռքի կամ հայրենիքի քաղաքական գործիչներն այն ներկայացնում են հակառակ հերթականությամբ:
Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցադրմանը զուգահեռ` այժմ ոչ մի քաղաքական ուժ միջազգային ասպարեզում Թուրքիայի առջև չի բարձրացնում բռնազավթված Արևմտյան Հայաստանից հրաժարվելու պահանջը, որպեսզի ապահովվի նաև սփյուռքահայության հայրենադարձության իրավունքը: Դեպի ՀՀ շուկայական ապազգային տնտեսական հարաբերություններով պայմանավորված ներգաղթը, անկանոն զարգացող բիզնես-ծրագրերի ներդրումը, երկքաղաքացիության մասին օրենքի ընդունումը կամ Երևանի կենտրոնում թանկարժեք բնակարան ձեռք բերելը բոլորովին էլ Հայ դատի օգտին չեն, որոնցով հիմնականում ոգևորում և գայթակղում են գործարար սփյուռքահայերին:
Մյուս դեպքում վտանգավոր է Հայ դատը շփոթել ցեղասպանության ճանաչման հետ, քանի որ Հայկական հարց եղել է մինչև ցեղասպանությունը և կարող էր, որպես ընդհանուր նպատակ, համախմբել ողջ հայությանը, անգամ եթե հայերի հանդեպ ցեղասպանություն տեղի ունեցած չլիներ, և պայքարը հաղթանակի համար կազմակերպվեր ճիշտ: Ընդ որում, Հայ դատն իր այդ դերը կարող է կատարել հատկապես այժմ, երբ առավել անհրաժեշտ է մեր ազգային նպատակների ընկալումը` յուրաքանչյուր հայի համար, վերին պաշտոնյայից մինչև հասարակ քաղաքացի:
Իսկ ի՞նչ անել, ինչի՞ց սկսել: Հարկ է կազմել ազգային մոտակա իրատեսական ծրագրեր, որպեսզի ազգովի նորից չսխալվենք, և որպեսզի յուրաքանչյուր հայ, անկախ դավանանքից, կուսակցական պատկանելությունից և գրաված դիրքից, լծվի ազգային ծրագրերի իրագործմանը: Նոր թալեաթների ձեռքը պետք է բռնել նախօրոք, այլ ոչ թե բավարարվել նրանցից վրեժ լուծելով, երբ արդեն ավարտին են հասցնում իրենց հրեշավոր գործը:
Այս պայմաններում է, որ կրկին մեծանում է սփյուռքի` որպես հարազատ զավակի դերը, որը երբեք իր ծնող Հայ դատն «անտեր» չի թողնի, քանի որ հայրենիքն այսօր, կարծես, ի զորու չէ զբաղվելու դրա պաշտպանությամբ և իրեն խորթ մոր պես է պահում: (Հայտնի է, որ Թուրքիայից հողային պահանջ չունենալու պարտվողական և անհեռատես հայտարարությամբ արդեն հանդես է եկել ՀՀ նախկին նախագահ Ռ. Քոչարյանը, մատնանշելով նաև, որ դա սփյուռքահայության խնդիրն է, իսկ ՀՀ ներկա նախագահի կողմից այն դեռ չի դատապարտվել կամ չի պաշտպանվել):
Սակայն մեր ազգային լավագույն ծրագրերը կարող են մնալ անիրագործելի, եթե առաջնահերթության վրա չգտնվի ազգային միասնական տնտեսական ուժի ստեղծումը: Ազգային գաղափարախոսությունն ու տնտեսությունը պետք է զարգանան ու գործադրվեն միասնորեն:
Ներկայումս մեծահարուստ հայերը, որոշ բացառությամբ, իրենց դրամագլուխներն օգտագործում են հիմնականում անձնական հարստությունը բազմապատկելու համար: Ազգայնականներին հասու չեն այդ հարստությունները համակարգելու հնարավորությունները, դրանք նախ և առաջ ազգային նպատակներին ծառայեցնելու պարտավորություններով ամրագրելու լծակները:
Ժամանակն է, որ հայ տնտեսագետներն իրենց գիտելիքներն ու փորձը տրամադրեն ազգային տնտեսագիտության հիմունքներ մշակելուն` պարտադրված օտարաբարո շուկայական հարաբերություններում մեզ խճճելու փոխարեն: Այդ հիմունքներով ոչ միայն հնարավորություն կտրվի յուրաքանչյուր հայի` դառնալու հարուստ, այլև պարտավորություն կդրվի յուրաքանչյուր հայի առաջ` լինելու հարուստ, ինչն էլ օրինաչափորեն կնպաստի հայ ազգային հավաքական հարստության կայացմանը:
Վերացական ու ծերացած սփյուռքն իր մոտեցումները պետք է նորացնի և, վերածվելով ազգային գաղափարախոսությամբ և տնտեսապես ամուր կազմակերպված ՍՓՅՈՒՌՔԱՀԱՅԱՍՏԱՆԻ, դառնա մեր հայրենիքի մասը, ինչպիսին որ ձգտում են երևալ Հայաստանի և Արցախի ներկա հանրապետությունները: Այդ ժամանակ արդեն վստահորեն կարելի է պնդել, որ արևի տակ ապահովված կլինի մեր համատեղ անցնելիք ճանապարհը:
Դա միասնական Հայաստանը միասնաբար վերակերտելու սրբազան ճանապարհն է:
Ներսես ՆԵՐՍԻՍՅԱՆ
«Հանուն հայրենիքի» ՀԿ-ի նախագահ

Մեկնաբանություններ